Xuất bản thông tin

null Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay

Chi tiết bài viết Bài viết

Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay

Phạm Hoàng Danh

Lớp Trung cấp lý luận chính trị K58

I. Mở đầu

Giáo dục lý tưởng cách mạng là một phần rất quan trọng trong việc đào tạo những thế hệ cách mạng tương lai, nhất là đối với thanh niên bởi họ là lực lượng sẽ hiện thực hóa khát vọng dân tộc Việt Nam cường thịnh theo mục tiêu chiến lược “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

Thế hệ thanh niên viên Việt Nam ngày nay được sống trong môi trường văn minh, nhận được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Trong điều kiện của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mở cửa, hội nhập sâu rộng và toàn cầu hóa, sự bùng nổ thông tin, mạng xã hội phát triển với nhiều chiều thuận, nghịch khác nhau, một bộ phận thanh niên chưa đủ tri thức và quan điểm tư tưởng chính trị vững vàng, thiếu khả năng phân tích và luận giải những vấn đề xã hội, chính trị phức tạp nên còn dao động, thiếu kiên định. Một bộ phận thanh niên không có chí hướng rõ ràng, chưa hiểu biết đầy đủ truyền thống cách mạng của Đảng, của dân tộc, ít quan tâm đến tình hình của đất nước, quốc tế. Một bộ phận thanh niên “nhạt Đảng, phai Đoàn, xa chính trị”, không có ý thức vươn lên trong học tập và rèn luyện.

Thực trạng đó đặt ra yêu cầu giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống văn hóa cho thanh niên càng trở nên cần thiết để thanh niên thật sự là thế hệ “vừa hồng vừa chuyên”, xứng đáng là người chủ tương lai của đất nước.

II. Nội dung

2.1 Tầm quan trọng của giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên hiện nay

  Giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên là quá trình tác động vào thanh niên bằng cách truyền thụ những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, giúp cho thanh niên viên nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, trên cơ sở đó củng cố niềm tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, hình thành và nâng cao phẩm chất chính trị và đạo đức cách mạng, đồng thời biến tri thức, niềm tin, lý tưởng thành hành động cách mạng.

  Thứ nhất, giáo dục lý tưởng cách mạng góp phần phát triển nhân cách toàn diện ở thanh niên. Theo Hồ Chí Minh “Trong việc giáo dục và học tập, phải chú trọng đủ các mặt: đạo đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, văn hóa, kỹ thuật, lao động và sản xuất”. “Trên nền tảng giáo dục chính trị và lãnh đạo tư tưởng tốt, phải phấn đấu nâng cao chất lượng văn hóa và chuyên môn nhằm thiết thực giải quyết các vấn đề do cách mạng nước ta và trong một thời gian không xa, đạt những đỉnh cao của khoa học và kỹ thuật”. Vì vậy, cần quán triệt quan điểm giáo dục toàn diện, kết hợp chặt chẽ giữa trang bị kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp với tăng cường giáo dục chính trị, đặc biệt là giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng cho thanh niên.

  Thứ hai, giáo dục lý tưởng cách mạng nhằm khơi dậy, phát huy ở viên tinh thần dân tộc, sức mạnh vươn lên trong học tập và rèn luyện. Với tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc, thanh niên viên sẽ có ý thức trân trọng, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, truyền thống vẻ vang của Đảng, đồng thời tiếp thu những tinh hoa của văn hóa, văn minh nhân loại, những thành tựu của khoa học, công nghệ hiện đại.

  Thứ ba, giáo dục lý tưởng cách mạng giúp thanh niên có được lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị vững vàng trong tình hình hiện nay.

Trong quá trình phát triển kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế, bên cạnh những thuận lợi, tích cực, xuất hiện những khó khăn, tiêu cực, nhất là nạn tham nhũng, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên đã tác động trực tiếp đến tư tưởng của một bộ phận thanh niên. Bên cạnh đó, các lực lượng thù địch đang ra sức thực hiện âm mưu “diễn biến hoà bình”, tiến hành chiến tranh tâm lý phá hoại trên mặt trận tư tưởng văn hóa, trong đó, thanh niên là đối tượng mà kẻ thù tập trung tác động với những phương tiện hiện đại, thủ đoạn xảo quyệt, tinh vi. Chính vì vậy, cần tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên, giúp thanh niên nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách mạng, giữ vững lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị trong tình hình hiện nay.

2.2. Quan niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh về chăm lo giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên

  Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao vị trí, vai trò của đội ngũ thanh niên. Người nhận thấy đội ngũ thanh niên là những người trẻ tuổi, chiếm số đông trong xã hội. Họ là đội ngũ nhạy bén, hăng hái, hiểu biết, có lý tưởng, có đam mê và nhiều hoài bão, sẵn sàng chiến đấu và hi sinh vì mục tiêu cao cả của dân tộc. Người nhận định: “Thanh niên là chủ nhân tương lai của đất nước” và khẳng định “ Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”[1].

Suốt cuộc đời mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành nhiều tâm sức vì sự nghiệp đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ Việt Nam thành lớp chiến sĩ cách mạng kiên cường, anh dũng. Người đặc biệt quan tâm vấn đề giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống văn hóa cho thanh niên, “đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng vừa chuyên”. Đây chính là sự tổng kết lý luận và thực tiễn mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã rút ra từ lịch sử nhân loại, dân tộc và cũng là một trong những nội dung quan trọng, xuyên suốt nhất trong tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá thanh niên với tất cả những ưu điểm vốn có của họ, coi họ là “bộ phận quan trọng của dân tộc”, là “lực lượng nòng cốt để xây dựng xã hội mới”. Người cho rằng, thanh niên chính là lực lượng xung kích trong mọi công việc. “Việc gì khó có thanh niên, ở đâu khó có thanh niên” và để kế thừa được truyền thống của các thế hệ cha anh đi trước, kế thừa sự nghiệp cách mạng, nhất thiết thanh niên phải có lý tưởng, đạo đức cách mạng. Trong mối quan hệ giữa đạo đức với tài năng, Hồ Chí Minh khẳng định đạo đức là gốc, nó quyết định sức mạnh tinh thần to lớn của con người, sức mạnh của đoàn kết, nhờ đó mà đạo đức góp phần to lớn vào việc quyết định sự thành bại của cách mạng nước ta. 

  Chính vì vậy, Người luôn coi trọng giáo dục, rèn luyện đạo đức cho thế hệ trẻ. Một mặt, Hồ Chí Minh khẳng định vai trò và sức mạnh của thanh niên, nhưng mặt khác, Người cũng thẳng thắn nêu lên những nhược điểm, những thiếu sót của thanh niên. Người yêu cầu mọi thanh niên phải chống tâm lý tư lợi, ham sung sướng, tránh khó nhọc, chống thói quen xem khinh lao động, nhất là lao động chân tay; chống bệnh lười biếng, xa xỉ; chống kiêu ngạo, giả dối, hình thức, khoe khoang… Phát huy mặt mạnh, khắc phục điểm yếu là con đường để tự hoàn thiện nhân cách của thanh niên. Muốn làm được điều đó, thanh niên phải không ngừng tu dưỡng, rèn luyện và học tập để làm người và phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân.

2.3. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên

Trong giai đoạn hiện nay, quá trình đẩy mạnh Cách mạng công nghiệp 4.0 mang lại cho Việt Nam nhiều cơ hội, đồng thời cũng đưa đến những thách thức đối với quá trình phát triển. Trong bối cảnh mới, đội ngũ thanh niên được xem là nhân tố chủ lực để đẩy nhanh công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Để hoàn thành sứ mệnh của mình, thanh niên phải tích cực học tập để nâng cao nhận thức, sự hiểu biết, trình độ của bản thân.

Thấm nhuần và thực hiện di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta luôn đánh giá cao vai trò, vị trí của thanh niên trong các giai đoạn của cách mạng Việt Nam. Nhiều Nghị quyết, Chỉ thị của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng về thanh niên và công tác thanh niên đã được triển khai trong thực tiễn và đem lại những kết quả thiết thực. Hội nghị lần thứ bảy Ban Chấp hành Trung ương khóa X đã khẳng định: “Thanh niên là rường cột của nước nhà, chủ nhân tương lai của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội. Thanh niên được đặt ở vị trí trung tâm trong chiến lược bồi dưỡng, phát huy nhân tố và nguồn lực con người”.

Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011), Đảng khẳng định: “Chú trọng cải thiện điều kiện sống, lao động và học tập của thanh niên, thiếu niên, giáo dục và bảo vệ trẻ em”; “Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng thế hệ trẻ kế tục xứng đáng sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc”. Nghị quyết số 25-NQ/TW, ngày 25/7/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thanh niên thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá chỉ rõ: Chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thanh niên thành lớp người “vừa hồng vừa chuyên” theo tư tưởng Hồ Chí Minh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quan trọng của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, gia đình, nhà trường và xã hội...

Tiếp đó, Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015-2030”, khẳng định: các cấp các ngành cần nhận thức đúng, đầy đủ tính cấp bách và tầm quan trọng của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá cho thế hệ trẻ; từ đó, xác định trách nhiệm của các cấp uỷ đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể nhân dân và toàn xã hội đối với công tác này.

Trong báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng nói về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, dân chủ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của nhân dân đã nhấn mạnh “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hoá, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hoà cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ cho thế hệ trẻ. Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chăm lo nuôi dưỡng, giáo dục, bảo vệ thiếu niên, nhi đồng; dành những điều kiện tốt nhất, sự chăm lo chu đáo nhất cho trẻ em - tương lai của đất nước”[2] . Sự khẳng định này đã đáp ứng được nguyện vọng thiết tha cũng như vai trò của thế hệ trẻ ngày nay.

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1895/QĐ-TTg ngày 11/11/2021 phê duyệt Chương trình “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống và khơi dậy khát vọng cống hiến cho thanh niên, thiếu niên, nhi đồng giai đoạn 2021 - 2030” đã cụ thể hóa các chủ trương, chính sách và có các giải pháp thực hiện.

Tại tỉnh Đồng Tháp, công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên cũng được đặc biệt quan tâm. Ngày 04/8/2022 UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 270/KH-UBND thực hiện Kết luận số 306-KL/TU ngày 26/5/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy tiếp tục thực hiện Chương trình hành động số 19-CTr/TU ngày 25/7/2016 thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ đến năm 2025.

Có thể thấy, Đảng ta luôn đề cao vai trò, vị trí của thanh niên, xác định thanh niên là lực lượng xung kích cách mạng, công tác thanh niên là vấn đề sống còn của dân tộc.

III. Kết luận

  Công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống văn hóa cho thanh niên ngày càng được các cấp, các ngành quan tâm, nhất quán quan điểm là chăm lo, phát triển cho thế hệ trẻ vừa là mục tiêu, vừa là động lực bảo đảm sự ổn định và phát triển bền vững của đất nước. Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên có ý nghĩa to lớn trong việc hình thành thế giới quan, nhân sinh quan, lý tưởng, niềm tin cho thanh niên, đóng góp tích cực vào công cuộc kiến thiết và xây dựng nước nhà.

   Để việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thanh niên đạt hiệu quả cao hơn nữa đòi hỏi phải có nhiều giải pháp từ tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng và chính bản thân thanh niên. Mỗi thanh niên phải không ngừng học tập, rèn luyện, trau dồi niềm tin, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, sống có hoài bão, lý tưởng, khát vọng cống hiến, góp phần thực hiện thắng lợi công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

[1] Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H, 2011, t.5, tr.216.

[2] Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng