Trường Chính trị

ناشر الأصول

null Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức trong bối cảnh chuyển đổi số

Chi tiết bài viết Tin tức - Sự kiện

Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức trong bối cảnh chuyển đổi số

ThS. Nguyễn Thị Ánh Xuân

Tóm tắt

Chuyển đổi số đang tạo ra một môi trường mới cho các lĩnh vực hành chính công, trong đó có công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức. Bài viết này tập trung vào việc phân tích những tác động của chuyển đổi số đến công tác đào tạo cán bộ công chức, viên chức, đồng thời đề xuất những biện pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ này.

Đặt vấn đề

Chuyển đổi số không chỉ là xu thế mà còn là yêu cầu tất yếu trong bối cảnh hiện nay khi xã hội ngày càng phụ thuộc vào công nghệ thông tin và truyền thông. Đối với các cơ quan hành chính công, chuyển đổi số không chỉ nhằm mục đích nâng cao hiệu quả công việc mà còn để đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân. Tuy nhiên, để hiện thực hóa quá trình này, các cán bộ, công chức, viên chức cần được trang bị các kỹ năng và kiến thức phù hợp. Vì vậy, công tác đào tạo, bồi dưỡng cần được điều chỉnh và đổi mới để thích nghi với những thay đổi của chuyển đổi số.

Nội dung

Cán bộ, công chức, viên chức là lực lượng quan trọng trong bộ máy nhà nước, trực tiếp thực thi các chính sách và quản lý hành chính công. Trong bối cảnh chuyển đổi số, nhu cầu về một đội ngũ nhân sự có khả năng làm chủ công nghệ, linh hoạt thích ứng với môi trường số hóa càng trở nên bức thiết. Sự thay đổi về phương thức làm việc, ứng dụng dữ liệu lớn (big data), trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ thông tin hiện đại đang đặt ra yêu cầu cao hơn đối với đội ngũ này. Chuyển đổi số mang lại những tác động sâu rộng đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức, tạo ra các cơ hội lớn để tối ưu hóa quy trình đào tạo và nâng cao hiệu quả học tập, cụ thể là:

Thứ nhất, tác động của chuyển đổi số đến phương thức đào tạo

Chuyển đổi số cho phép sử dụng các nền tảng học trực tuyến, hệ thống học từ xa, giúp học viên linh hoạt về thời gian và không gian học tập. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức vốn có lịch làm việc dày đặc và phân tán ở nhiều địa bàn. Các nền tảng LMS hỗ trợ quản lý toàn diện quá trình học tập, từ việc theo dõi tiến độ, đánh giá kết quả đến quản lý tài liệu học tập. Qua đó, các tổ chức có thể dễ dàng đánh giá hiệu quả đào tạo và cải tiến chương trình bồi dưỡng phù hợp với từng cá nhân.

Thứ hai, tác động của chuyển đổi số đến nội dung đào tạo

Nhờ vào khả năng cập nhật nhanh chóng của công nghệ, nội dung đào tạo có thể dễ dàng thay đổi để phản ánh các xu hướng mới và yêu cầu của công việc. Điều này giúp cán bộ, công chức, viên chức nắm bắt kịp thời các kiến thức và kỹ năng cần thiết. Dữ liệu lớn cho phép phân tích hiệu suất học tập, từ đó cá nhân hóa chương trình học phù hợp với từng học viên. Cách tiếp cận này không chỉ tối ưu hóa quá trình học tập mà còn giúp học viên phát huy tốt nhất khả năng của mình.

Thứ ba, nâng cao năng lực công nghệ cho cán bộ, công chức, viên chức

Chuyển đổi số đòi hỏi các cán bộ phải có kỹ năng sử dụng công nghệ, hiểu biết về an toàn mạng và khả năng phân tích dữ liệu cơ bản. Việc nâng cao kỹ năng số sẽ giúp họ dễ dàng thích nghi với các hệ thống công nghệ trong công việc và đào tạo. Công tác đào tạo và bồi dưỡng trong bối cảnh số hóa khuyến khích khả năng tự học, thích nghi nhanh chóng với công nghệ mới và sẵn sàng cập nhật kiến thức thường xuyên. Đây là những yếu tố quan trọng giúp cán bộ đáp ứng được yêu cầu của một nền hành chính hiện đại.

Thứ tư, thách thức trong chuyển đổi số đối với đào tạo, bồi dưỡng

Đối với một số khu vực khó khăn, việc tiếp cận với các công nghệ đào tạo hiện đại có thể gặp nhiều trở ngại, đặc biệt là về hạ tầng và chi phí. Việc đảm bảo công bằng trong cơ hội học tập là một thách thức lớn đối với chuyển đổi số. Một số cán bộ, đặc biệt là người lớn tuổi, có thể cảm thấy lo ngại hoặc kháng cự đối với việc áp dụng công nghệ trong công tác đào tạo. Điều này đòi hỏi có sự hỗ trợ, đào tạo chuyên biệt để giúp họ làm quen và thích nghi dần.

Chuyển đổi số trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức không chỉ đơn thuần là việc ứng dụng công nghệ, mà còn là một quá trình thay đổi toàn diện về phương pháp, nội dung và tư duy trong đào tạo. Các nền tảng học trực tuyến, hệ thống quản lý học tập (LMS) và trí tuệ nhân tạo (AI) đang được ứng dụng mạnh mẽ, mang lại khả năng học tập linh hoạt, tự chủ và hiệu quả hơn nhưng cũng tạo ra thách thức và yêu cầu đặt ra trong bối cảnh chuyển đổi số:

1) Thách thức trong bối cảnh chuyển đổi số đối với đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức

Một là, hạ tầng công nghệ còn hạn chế và thiếu đồng bộ

Hạ tầng công nghệ là nền tảng thiết yếu cho quá trình chuyển đổi số, nhưng tại nhiều cơ quan, đặc biệt là ở các địa phương, hạ tầng còn rất thiếu thốn, từ mạng internet đến trang thiết bị học tập như máy tính, phần mềm hỗ trợ. Ví dụ, theo một báo cáo gần đây, có khoảng 30% các đơn vị hành chính công tại địa phương gặp khó khăn trong việc kết nối internet chất lượng cao và chỉ có khoảng 50% đơn vị đủ điều kiện thiết bị đáp ứng các yêu cầu học tập trực tuyến. Điều này tạo ra sự chênh lệch trong khả năng tiếp cận giáo dục số, làm ảnh hưởng đến hiệu quả đào tạo và bồi dưỡng của cán bộ, công chức, viên chức.

Hai là, năng lực số chưa đồng đều trong đội ngũ cán bộ

Đội ngũ cán bộ hiện nay có sự chênh lệch lớn về trình độ công nghệ, đặc biệt là giữa các thế hệ. Các cán bộ lớn tuổi hoặc ít tiếp xúc với công nghệ thường gặp khó khăn trong việc sử dụng các nền tảng trực tuyến, dẫn đến tâm lý e ngại và thiếu tự tin trong học tập. Thực tế này cho thấy, mặc dù các khóa đào tạo số đang phát triển mạnh mẽ nhưng chưa thực sự phù hợp với tất cả các đối tượng, dẫn đến tình trạng học viên không thể tận dụng hết lợi ích mà chuyển đổi số mang lại.

Ba là, rủi ro an ninh mạng và bảo mật dữ liệu

Một trong những yếu tố quan trọng khi triển khai các nền tảng học tập trực tuyến là bảo mật dữ liệu và an ninh mạng. Các hệ thống quản lý học tập (LMS) hay cơ sở dữ liệu học viên đều cần đảm bảo an toàn thông tin cá nhân. Theo số liệu của Trung tâm An ninh mạng quốc gia, chỉ riêng trong năm qua đã có hàng chục vụ tấn công vào hệ thống dữ liệu của các cơ quan nhà nước, trong đó có các dữ liệu liên quan đến đào tạo. Điều này cho thấy rủi ro rất lớn nếu vấn đề bảo mật không được đảm bảo.

Bốn là, kháng cự với sự thay đổi từ các phương pháp truyền thống

Đào tạo truyền thống theo cách giảng viên dạy học trực tiếp và sử dụng giáo trình cố định đã ăn sâu vào tư duy của nhiều cán bộ, đặc biệt là những người đã có thời gian dài làm việc. Vì vậy, khi chuyển sang mô hình đào tạo trực tuyến, yêu cầu tương tác chủ động và phương pháp tự học, không ít người bày tỏ sự lo ngại và kháng cự. Tâm lý này ảnh hưởng tiêu cực đến quá trình chuyển đổi số, đòi hỏi phải có các biện pháp hỗ trợ để cán bộ dần thích nghi.

2) Yêu cầu đặt ra trong bối cảnh chuyển đổi số đối với đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức

Thứ nhất, nâng cao năng lực công nghệ cho cán bộ, công chức, viên chức

Để tham gia hiệu quả vào các chương trình đào tạo số, cán bộ, công chức, viên chức cần được trang bị kỹ năng công nghệ từ cơ bản đến nâng cao, bao gồm sử dụng nền tảng học trực tuyến, bảo mật thông tin và xử lý dữ liệu số. Ví dụ, các khóa học ngắn hạn về kỹ năng công nghệ thông tin cần được triển khai thường xuyên để đảm bảo tất cả cán bộ có đủ năng lực tham gia các khóa đào tạo bồi dưỡng.

Thứ hai, phát triển tư duy linh hoạt và thích ứng với thay đổi

Khả năng thích ứng với sự thay đổi là yêu cầu quan trọng trong quá trình chuyển đổi số. Việc khuyến khích cán bộ có tư duy cởi mở, sẵn sàng thử nghiệm và đón nhận cái mới là một nhiệm vụ quan trọng. Chẳng hạn, các chương trình đào tạo cần tổ chức các buổi tập huấn hoặc hội thảo nhằm truyền tải giá trị của việc đổi mới phương pháp học tập, giúp cán bộ thấy rõ lợi ích của chuyển đổi số.

Thứ ba, đầu tư và duy trì hạ tầng công nghệ hiện đại

Các cơ quan nhà nước cần đảm bảo đầu tư vào hạ tầng công nghệ, không chỉ ở trung ương mà còn tới cấp địa phương, giúp mọi cán bộ đều có điều kiện học tập trực tuyến bình đẳng. Các hệ thống quản lý học tập, thiết bị điện tử, và đặc biệt là mạng internet tốc độ cao cần được đầu tư đầy đủ. Hơn nữa, hạ tầng này cần phải được duy trì và nâng cấp thường xuyên để đảm bảo không xảy ra sự cố trong quá trình học tập.

Thứ tư, xây dựng quy trình bảo mật dữ liệu chặt chẽ

Trong bối cảnh học tập trực tuyến, dữ liệu cá nhân của cán bộ, công chức, viên chức cần được bảo mật chặt chẽ. Các quy trình bảo mật như mã hóa thông tin, xác thực hai lớp và sao lưu dữ liệu thường xuyên là rất quan trọng để đảm bảo hệ thống an toàn. Ngoài ra, các cơ quan đào tạo cần có kế hoạch phòng chống và xử lý sự cố an ninh mạng nhằm đảm bảo tính liên tục của các chương trình học tập.

Bối cảnh chuyển đổi số mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng đi kèm với các thách thức trong lĩnh vực đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức. Các thách thức về hạ tầng công nghệ, năng lực công nghệ không đồng đều, và rủi ro bảo mật đòi hỏi sự đầu tư và giải pháp phù hợp từ các cơ quan nhà nước. Đồng thời, các yêu cầu về kỹ năng số, tư duy thích ứng và bảo mật dữ liệu cần được chú trọng để tạo nên môi trường học tập số an toàn, hiệu quả, vì vậy cần thực hiện đồng bộ một số định hướng giải pháp sau:

1) Định hướng nâng cao công tác đào tạo trong bối cảnh chuyển đổi số

Tăng cường phát triển kỹ năng số cho cán bộ, công chức, viên chức: Định hướng quan trọng nhất là xây dựng đội ngũ cán bộ có năng lực sử dụng công nghệ và tư duy số. Điều này bao gồm các kỹ năng cơ bản như sử dụng phần mềm quản lý, ứng dụng công nghệ thông tin, và làm quen với các nền tảng học trực tuyến. Các khóa đào tạo kỹ năng số cần được lồng ghép vào chương trình bồi dưỡng nhằm trang bị kiến thức cần thiết cho cán bộ, công chức, viên chức.

Cải tiến nội dung đào tạo theo hướng linh hoạt và cá nhân hóa: Đào tạo trong thời kỳ chuyển đổi số cần hướng tới sự linh hoạt, đáp ứng được nhu cầu cá nhân của từng học viên. Các chương trình đào tạo có thể được tùy chỉnh để phù hợp với từng vị trí công việc và yêu cầu cụ thể, giúp cán bộ có thể lựa chọn nội dung học phù hợp và nâng cao hiệu quả tiếp thu.

Chuyển đổi sang mô hình đào tạo kết hợp (blended learning): Để đáp ứng yêu cầu hiện đại, công tác đào tạo nên hướng tới mô hình đào tạo kết hợp, bao gồm học trực tuyến và học trực tiếp. Mô hình này giúp cán bộ, công chức, viên chức có thể học tập linh hoạt, tự điều chỉnh thời gian và địa điểm học tập, đồng thời có cơ hội thực hành và thảo luận trực tiếp.

2. Biện pháp nâng cao công tác đào tạo trong bối cảnh chuyển đổi số

Đầu tư vào hạ tầng công nghệ và hệ thống quản lý học tập (LMS): Để thực hiện các chương trình đào tạo trực tuyến hiệu quả, cần có hạ tầng công nghệ hiện đại, bao gồm kết nối internet, thiết bị học tập và hệ thống quản lý học tập (LMS) mạnh mẽ. Việc đầu tư vào các nền tảng học tập trực tuyến không chỉ giúp cán bộ có thể tham gia các khóa học từ xa mà còn giúp quản lý hiệu quả quá trình học tập và đánh giá.

Tăng cường đào tạo và phát triển kỹ năng số liên tục: Biện pháp thiết yếu là tổ chức các khóa đào tạo kỹ năng số cơ bản cho tất cả cán bộ, công chức, viên chức, sau đó cung cấp các khóa chuyên sâu tùy theo vị trí công việc. Các khóa học nên có tính liên tục và cập nhật để đảm bảo cán bộ luôn nắm bắt được những công nghệ mới nhất phục vụ cho công việc.

Khuyến khích tư duy đổi mới và kỹ năng tự học: Chuyển đổi số đòi hỏi cán bộ có tư duy cởi mở, sẵn sàng thay đổi và tự học. Vì vậy, các khóa đào tạo cần khuyến khích sự sáng tạo, tinh thần tự học và áp dụng thực tiễn của các học viên. Các hình thức học nhóm, thảo luận hoặc giải quyết vấn đề cũng nên được áp dụng nhằm phát triển tư duy và khả năng thích ứng của cán bộ.

Tăng cường bảo mật thông tin và bảo vệ dữ liệu cá nhân trong quá trình học tập trực tuyến: Chuyển đổi số đi kèm với rủi ro về an ninh mạng, do đó, cần có các biện pháp đảm bảo an toàn thông tin trong quá trình đào tạo trực tuyến. Các nền tảng học tập cần tuân thủ các quy trình bảo mật nghiêm ngặt, đảm bảo an toàn cho dữ liệu cá nhân và các thông tin liên quan đến cán bộ.

Thúc đẩy hợp tác công tư trong đào tạo và chuyển giao công nghệ: Hợp tác với các đơn vị công nghệ, các tổ chức giáo dục có uy tín giúp nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo. Các đơn vị tư nhân có thể cung cấp nền tảng, chuyên gia và nguồn tài liệu phục vụ đào tạo, giúp các cơ quan nhà nước tiếp cận nhanh chóng với công nghệ mới.

Kết luận

Chuyển đổi số đang đặt ra những yêu cầu mới đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Để đáp ứng những yêu cầu này, công tác đào tạo, bồi dưỡng cần được cải thiện cả về nội dung lẫn phương pháp. Đào tạo cán bộ trong bối cảnh số hóa không chỉ là việc cung cấp kiến thức mà còn là trang bị cho họ các kỹ năng cần thiết để thực hiện công việc một cách hiệu quả trong môi trường công nghệ hiện đại. Đầu tư vào đào tạo số hóa là đầu tư cho một nền hành chính công mạnh mẽ, hiệu quả, đáp ứng tốt nhu cầu của người dân và xã hội.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, công tác đào tạo cán bộ, công chức, viên chức cần được nâng cao để đáp ứng nhu cầu phát triển. Các định hướng về phát triển kỹ năng số, cá nhân hóa nội dung đào tạo, và áp dụng mô hình học tập kết hợp là những hướng đi cần thiết. Để thực hiện thành công, các biện pháp như đầu tư hạ tầng, đào tạo kỹ năng số liên tục, khuyến khích tư duy đổi mới và đảm bảo bảo mật thông tin cần được triển khai đồng bộ. Những giải pháp này không chỉ giúp cán bộ, công chức, viên chức nâng cao kiến thức và kỹ năng mà còn góp phần thúc đẩy hiệu quả quản lý nhà nước trong thời đại số hóa.

Tài liệu tham khảo

Bộ Thông tin và Truyền thông (2023). Chiến lược chuyển đổi số quốc gia đến năm 2030.
Bộ Thông tin và Truyền thông (2022). Chiến lược Chuyển đổi số Quốc gia. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.
Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam (2023). Kế hoạch phát triển chuyển đổi số trong hành chính công giai đoạn 2023-2025.
OECD (2020). Digital Government and Skills Development.Nguyễn Văn Quang (2021). Chuyển đổi số trong quản lý hành chính công: Cơ hội và thách thức. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.
Lê Văn Thành (2021). Chuyển đổi số trong đào tạo công chức: Cơ hội và thách thức. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.
Lê Thị Hồng Nhung (2022). Phát triển đội ngũ cán bộ trong bối cảnh chuyển đổi số. Tạp chí Khoa học và Công nghệ.
Nguyễn Thị Minh Thư (2022). Ứng dụng hệ thống LMS trong đào tạo công chức tại Việt Nam. Tạp chí Quản lý Nhà nước.
Nguyễn Văn Hùng (2023). Phát triển kỹ năng số cho cán bộ công chức trong thời kỳ 4.0. Tạp chí Quản lý Nhà nước.
Phạm Minh Tân (2020). Ứng dụng công nghệ số trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức, viên chức. Tạp chí Hành chính công.
Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) (2020). Digital Government in the Decade of Action for Sustainable Development.
Trần Thị Lan (2022). Mô hình học tập kết hợp và ứng dụng trong đào tạo cán bộ nhà nước. Nhà xuất bản Khoa học và Công nghệ.