QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TƯ NHÂN VÀ SỰ VẬN DỤNG Ở TỈNH ĐỒNG THÁP

Thứ năm - 06/11/2025 23:08 55 0
QUAN ĐIỂM CỦA HỒ CHÍ MINH VỀ PHÁT TRIỂN KINH TẾ  TƯ NHÂN VÀ SỰ VẬN DỤNG Ở TỈNH ĐỒNG THÁP
Trong quá trình hoạt động cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm tạo điều kiện phát triển các giai cấp và các tầng lớp nhân dân Việt Nam. Bởi theo Người tổng hợp sức mạnh của từng giai tầng sẽ tạo thành sức mạnh nội lực của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Tư tưởng của Người về phát triển các thành phần kinh tế thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta thể hiện rõ quan điểm này. Trong đó, có quan điểm về phát triển thành phần kinh tế tư bản tư nhân, nay là kinh tế tư nhân ở nước ta.
1. Quan điểm của Hồ Chí Minh về phát triển kinh tế tư nhân
Trong Hồ Chí Minh toàn tập, vấn đề kinh tế tư nhân được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập chủ yếu trong tác phẩm Thường thức chính trị với khái niệm “Kinh tế tư bản của tư nhân”. Thành phần kinh tế này thuộc về giai cấp “tư sản dân tộc”. Ngoài ra, quan điểm về phát triển kinh tế tư nhân thể hiện trong Thư gửi các giới công thương Việt Nam đăng trên Báo Cứu quốc, số 66, ngày 13/10/1945; hoặc các bài viết đề cập về tư sản dân tộc như: Cách mạng Tháng Mười đã chiếu rọi ánh sáng mới vào lịch sử loài người (nhân dịp kỷ niệm 40 năm thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga, năm 1957), mục “Tư sản dân tộc” trong tác phẩm Mấy kinh nghiệm Trung Quốc mà chúng ta nên học; …
Qua các tác phẩm nêu trên, quan điểm của Hồ Chí Minh về phát triển kinh tế tư nhân được thể hiện toàn diện bao gồm các nội dung
Thứ nhất, Hồ Chí Minh khẳng định kinh tế tư nhân do giai cấp tư sản dân tộc thực hiện và sự tồn tại của kinh tế tư nhân là một thực tế khách quan. Quan điểm này thể hiện rõ trong tác phẩm Thường thức chính trị. Hồ Chí Minh khẳng định vị trí của tư sản dân tộc trong toàn thể dân tộc Việt Nam, Người viết: “Nhân dân là: bốn giai cấp công, nông, tiểu tư sản và tư sản dân tộc.[1]
Về vị trí của “Kinh tế tư bản của tư nhân”, trong nội dung 23- THÀNH PHẦN KINH TẾ Ở NƯỚC TA (VÙNG TỰ DO), Hồ Chí Minh chỉ ra gồm 06 thành phần kinh tế. Trong đó, “Kinh tế tư bản của tư nhân. Họ bóc lột công nhân, nhưng đồng thời họ cũng góp phần vào xây dựng kinh tế”[2] Nội dung 48- DÂN CHỦ MỚI, theo Hồ Chí Minh trong 05 loại kinh tế khác nhau của chế độ dân chủ mới có “tư bản của tư nhân”[3]. Những luận điểm này thể hiện khẳng định của Hồ Chí Minh: “kinh tế tư bản tư nhân” chính là một bộ phận tất yếu trong các thành phần kinh tế của dân tộc.
Thứ hai, kinh tế tư nhân có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế. Trên cơ sở khẳng định vai trò của giai cấp tư sản là một động lực cách mạng, Hồ Chí Minh đề cập đến kinh tế tư nhân trong xây dựng và phát triển một nền kinh tế độc lập. Theo Người, giai cấp tư sản tham gia “… chống đế quốc, chống phong kiến và họ là một lực lượng để phát triển công nghệ, nông nghiệp và thương nghiệp[4]. Người cho rằng trong xây dựng nền kinh tế độc lập, giai cấp tư sản - “giới công thương phải hoạt động để xây dựng một nền kinh tế và tài chính vững vàng và thịnh vượng"[5].
Thứ ba, vai trò của Đảng, Nhà nước đối với phát triển kinh tế tư nhân. Theo Hồ Chí Minh, kinh tế tư nhân là một bộ phận tất yếu của kinh tế dân tộc nên để phát triển kinh tế tư nhân, cần có sự quan tâm từ Đảng, Nhà nước và nhân dân. Trong đó, Đảng giữ vai trò lãnh đạo và định hướng hoạt động của kinh tế tư nhân. Người viết: “Dưới sự lãnh đạo của giai cấp công nhân, giai cấp tư sản dân tộc Việt Nam đã ủng hộ cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Từ ngày hoà bình lập lại, họ có đóng góp một phần trong công cuộc khôi phục kinh tế”[6]. Bên cạnh sự lãnh đạo của Đảng, Hồ Chủ tịch khẳng định: “Chính phủ nhân dân và tôi sẽ tận tâm giúp giới Công - Thương trong công cuộc kiến thiết này”[7].
Tóm lại, trong quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, kinh tế tư nhân tồn tại khách quan, là một bộ phận tất yếu, đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Vì vậy, Người bày tỏ sự tin tưởng và khẳng định Đảng, Nhà nước, Nhân dân sẽ luôn ủng hộ và tạo điều kiện để kinh tế tư nhân được phát huy tối đa vai trò trong xây dựng và phát triển kinh tế độc lập của dân tộc.
Phát triển kinh tế tư nhân ở Đồng Tháp
Trên cơ sở quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về đặc điểm kinh tế trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội - nền kinh tế nhiều thành phần, Đảng Cộng sản Việt Nam luôn quan tâm và tạo điều kiện để phát triển kinh tế tư nhân. Vì đây là một bộ phận không thể tách rời trong quá trình xây dựng, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Quan điểm này thể hiện rõ nét trong Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025, về phát triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết số 138/NQ-CP, ngày 16/5/2025, Kế hoạch hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 68-NQ TW; Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân; Nghị quyết số 139/NQ-CP, ngày 17/5/2025, Ban hành Kế hoạch của Chính phủ triển khai Nghị quyết số 198/2025/QH15; …
Trong nhiệm kỳ 2021- 2025, phát triển kinh tế tư nhân được Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp quan tâm chỉ đạo thực hiện. Từ đầu nhiệm kỳ 2021 – 2025, 02 tỉnh Đồng Tháp và Tiền Giang (trước khi sáp nhập) đã sớm cụ thể hóa chủ trương của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân thông qua các Nghị quyết chuyên đề và Kế hoạch hành động cụ thể. Tiêu biểu là Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 30/9/2021 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp về phát triển doanh nghiệp và thúc đẩy khởi nghiệp; Nghị quyết số 07-NQ/TU ngày 26/7/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tiền Giang về lãnh đạo nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh đến năm 2025.
Nhìn chung, nhiệm kỳ 2021- 2025, kinh tế tư nhân ở tỉnh Đồng Tháp được tạo điều kiện để phát triển toàn diện. Kinh tế tư nhân khẳng định được vị thế quan trọng trong nền kinh tế tỉnh. Hiện nay, toàn tỉnh hiện có 13.000 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động và hơn 120.000 hộ kinh doanh. Giai đoạn 2021- 2025, kinh tế tư nhân đóng góp 36% GRDP, 27% tổng thu ngân sách nhà nước. Góp phần to lớn cho an sinh xã hội khi tạo việc làm cho hơn 595.000 lao động (chiếm gần 30% tổng số lao động của Tỉnh). Nhiều doanh nghiệp có các sản phẩm đạt thương hiệu Quốc gia; 13 doanh nghiệp tư nhân nằm trong top 500 doanh nghiệp tư nhân lớn nhất Việt Nam - VNR500, … góp phần khẳng định vị thế và uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp địa phương[8].
Mặc dù có sự phát triển vượt bậc, nhưng giai đoạn 2021- 2025, phát triển kinh tế tư nhân ở tỉnh Đồng Tháp còn một số tồn tại như: đa số doanh nhiệp tư nhân và hộ kinh doanh quy mô nhỏ, siêu nhỏ với vốn đăng ký trung bình khoảng 6 -7 tỷ đồng/doanh nghiệp. Tốc độ phát triển kinh tế tư nhân còn chậm so với tiềm năng. Ứng dụng công nghệ và chất lượng nguồn nhân lực tuy được cải thiện nhưng vẫn chưa đáp kịp yêu cầu phát triển kinh tế tư nhân. Tỷ lệ lao động của khu vực kinh tế tư nhân trên tổng số lao động (trong độ tuổi lao động) của tỉnh còn chiếm tỷ trọng thấp so với bình quân cả nước là 82%. Tồn tại, hạn chế này xuất phát từ những nguyên nhân chủ quan và khách quan như: công tác lãnh chỉ đạo đôi lúc thiếu chủ động và việc phối hợp tháo gỡ cơ chế phát triển kinh tế tư nhân chưa kịp thời. Kinh tế chủ lực của tỉnh Đồng Tháp vẫn là nông nghiệp nên cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng. Năng lực nội tại của lực lượng tham gia phát triển kinh tế tư nhân của tỉnh còn hạn chế; …
Tiếp tục phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp là tất yếu. Vì vậy, để phát huy thành công, khắc phục tồn tại, trong thời gian tới, tỉnh cần tiếp tục vận dụng sáng tạo quan điểm của Hồ Chí Minh và của Đảng. Đồng thời, triển khai thực hiện hiệu quả các nghị quyết, kết luận, chương trình phát triển kinh tế tư nhân của Đảng, Nhà nước vào điều kiện cụ thể của tỉnh.
Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 khẳng định: “Phát triển kinh tế tư nhân thực sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, khuyến khích hình thành các đoàn nghiệp lớn, có khả năng dẫn dắt. Có cơ chế, chính sách mới hỗ trợ phát triển doanh nghiệp nhỏ vừa vừa, thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”[9]. Đồng thời, quán triệt thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp như: tiếp tục nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân; Triển khai các giải pháp hoàn thiện, nâng cao thể chế, chính sách, bảo vệ quyền sở hữu, quyền cạnh tranh bình đẳng và thực thi hợp đồng; Tạo thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận các nguồn lực về đất đai, vốn, nhân lực để mở rộng quy mô, phát triển lớn mạnh và thành lập doanh nghiệp mới; Tạo điều kiện kết nối giữa các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp tư nhân với doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài; Đề cao đạo đức kinh doanh, phát huy trách nhiệm xã hội, thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần kinh doanh, tạo mọi điều kiện thuận lợi để doanh nhân tham gia quản trị đất nước.
Thực hiện đồng bộ các giải pháp trên, nhất là phát huy sự đồng thuận của xã hội trong nhận thức và hành động, Đảng, Nhà nước tạo đòn bẩy, Nhân dân ủng hộ, kinh tế tư nhân ở tỉnh Đồng Tháp sẽ tiếp tục phát huy tiềm lực một cách mạnh mẽ, đóng góp xứng đáng vào công cuộc xây dựng tỉnh trong thời gian tới./
Tài liệu tham khảo
1. Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tập 4,8,12.
2. Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2025), Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025, Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam (2025), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025- 2030, Đồng Tháp.
4. Tài liệu “Báo cáo Chuyên đề của Ban Thường vụ Đảng uỷ Uỷ ban Nhân dân tỉnh định hướng phát triển kinh tế tư nhân trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp” ngày 29/10/2025 tại Hội nghị trực tuyến quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030.

[1]  Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.262.
[2] Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.266.
[3] Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.294.
[4] Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.254.
[5] Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.53
[6] Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.371.
[7] Hồ Chí Minh (2021), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia sự thật, Hà Nội, tr.53.
[8] Tài liệu “Báo cáo Chuyên đề của Ban Thường vụ Đảng uỷ Uỷ ban Nhân dân tỉnh định hướng phát triển kttn trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp” ngày 29/10/2025 tại Hội nghị trực tuyến quán triệt Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030.
[9] Đảng Cộng sản Việt Nam (2025), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp lần thứ I, nhiệm kỳ 2025- 2030, Đồng Tháp, tr. 69.
 

Tác giả bài viết: ThS Lê Thị Thanh Kiều

  Ý kiến bạn đọc

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây