Trường Chính Trị Tỉnh Đồng Tháp
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÔNG CHỨC CẤP XÃ TRONG BỐI CẢNH CHUYỂN ĐỔI SỐ TRÊN ĐỊA BÀN PHƯỜNG SA ĐÉC, TỈNH ĐỒNG THÁP
Lê Thị Nhật Sang
Khoa Nhà nước và Pháp luật
Khoa Nhà nước và Pháp luật
Tóm tắt: Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, chất lượng đội ngũ công chức cấp xã chịu sự chi phối của nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm các yếu tố khách quan và các yếu tố chủ quan của chính đội ngũ công chức. Việc nhận diện đầy đủ và chính xác các yếu tố này là cơ sở quan trọng để đánh giá thực trạng, đồng thời đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công chức cấp xã nói chung và công chức phường Sa Đéc đáp ứng yêu cầu của chuyển đổi số trong giai đoạn hiện nay.
1. Các yếu tố khách quan
Thứ nhất, về thể chế, chính sách
Hệ thống chính sách pháp luật đóng vai trò then chốt, vừa là khung pháp lý vừa là cơ sở định hướng hoạt động công vụ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực, thái độ và hiệu quả làm việc của đội ngũ công chức cấp xã, trong đó công chức phường Sa Đéc. Khi chính sách về công chức được xây dựng đồng bộ, rõ ràng và cập nhật kịp thời theo yêu cầu đổi mới quản lý nhà nước, đội ngũ công chức sẽ được trang bị đầy đủ cơ sở pháp lý và định hướng nghề nghiệp, tạo thuận lợi cho việc triển khai nhiệm vụ, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Ngược lại, những bất cập, chồng chéo hoặc lạc hậu trong chính sách sẽ cản trở việc thực hiện nhiệm vụ, làm giảm hiệu quả công vụ và ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ công chức.
Trong bối cảnh chuyển đổi số, Nghị quyết số 52-NQ/TW (2019) và Nghị quyết số 57-NQ/TW (2024) của Bộ Chính trị đã xác định rõ yêu cầu xây dựng bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả, dựa trên nền tảng công nghệ số. Trên cơ sở đó, tỉnh Đồng Tháp đã triển khai Chương trình hành động số 94-CTr/TU (2023) và Kế hoạch số 77/KH-UBND (2024), với các mục tiêu cụ thể đến năm 2030: kinh tế số chiếm 15% GRDP, 80% người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến và 100% người dân tiếp cận được mạng tốc độ cao.
Đối với phường Sa Đéc, những chính sách và kế hoạch này trở thành công cụ quan trọng để nâng cao chất lượng công chức, vừa về năng lực chuyên môn, vừa về kỹ năng ứng dụng công nghệ trong thực thi công vụ. Việc thực hiện nhất quán, đầy đủ các chính sách sẽ giúp công chức Phường chủ động tiếp cận, vận dụng công nghệ số, cải thiện hiệu quả làm việc, đồng thời nâng cao khả năng phục vụ người dân một cách nhanh chóng và minh bạch. Như vậy, thể chế và chính sách không chỉ là nền tảng pháp lý mà còn là yếu tố quyết định trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả và năng lực thích ứng của đội ngũ công chức phường Sa Đéc trong bối cảnh chuyển đổi số.
Thứ hai, về cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin
Hạ tầng kỹ thuật là điều kiện thiết yếu để triển khai chuyển đổi số ở cấp xã, bao gồm hệ thống mạng nội bộ, phần mềm quản lý, thiết bị công nghệ và nguồn kinh phí đầu tư. Chất lượng và tính đồng bộ của hạ tầng ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực làm việc của công chức và chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Việc thiếu đồng bộ về trang thiết bị, kết nối mạng yếu hoặc phần mềm vận hành kém hiệu quả sẽ gây trở ngại trong xử lý công việc, làm giảm hiệu quả công vụ và ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dân khi sử dụng dịch vụ công.
Tại phường Sa Đéc, hạ tầng công nghệ thông tin cơ bản đã được đảm bảo. Hệ thống mạng diện rộng (WAN), mạng LAN và mạng truyền số liệu chuyên dùng đã được kết nối với cấp Tỉnh và Trung ương, đồng thời 100% cán bộ, công chức, viên chức được trang bị đầy đủ máy tính kết nối Internet, đáp ứng yêu cầu công việc chuyên môn. Ủy ban nhân dân Phường đang triển khai rà soát toàn bộ hệ thống mạng nội bộ (LAN) để nâng cấp đạt tốc độ 1Gbps, đồng thời hoàn thành nâng cấp hạ tầng mạng nội bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công, bảo đảm đáp ứng nhu cầu thực hiện thủ tục hành chính của người dân và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, hạ tầng viễn thông trên địa bàn Phường cũng được quan tâm đầu tư, nâng cấp, mở rộng với tỷ lệ phủ sóng 5G đạt trên 95%, giúp người dân được sử dụng mạng tốc độ cao. Công tác cải tạo, chỉnh trang, làm gọn mạng cáp ngoại vi viễn thông được chú trọng, xử lý kịp thời các tình trạng cáp không đảm bảo an toàn và mất mỹ quan đô thị. Những nỗ lực này không chỉ đảm bảo kết nối ổn định cho công chức trong thực thi nhiệm vụ mà còn nâng cao trải nghiệm của người dân khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Thứ ba, về trình độ dân trí và mức độ sẵn sàng của người dân
Chất lượng công vụ không chỉ phụ thuộc vào năng lực của công chức mà còn chịu ảnh hưởng từ trình độ nhận thức và khả năng sử dụng công nghệ của người dân. Tại Đồng Tháp nói chung và phường Sa Đéc nói riêng, một bộ phận người dân, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc lao động phổ thông, vẫn còn hạn chế trong việc tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Điều này đòi hỏi công chức không chỉ có năng lực kỹ thuật, mà còn cần trang bị kỹ năng hướng dẫn, hỗ trợ người dân trong môi trường số, nhằm thu hẹp “khoảng cách số” giữa chính quyền và cộng đồng.
Công chức phường Sa Đéc vừa thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính, vừa đảm nhiệm vai trò hướng dẫn người dân sử dụng công nghệ trong các dịch vụ công. Qua kết quả khảo sát cho thấy 62% người dân đã từng sử dụng dịch vụ công trực tuyến, nhưng chỉ 38% đánh giá thao tác dễ dàng, phản ánh hạn chế về kỹ năng số của cộng đồng. Trong bối cảnh này, việc triển khai Tổ công nghệ số cộng đồng đã góp phần nâng cao khả năng tiếp cận công nghệ, hỗ trợ người dân thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán điện tử, đồng thời giảm tải cho công chức và cải thiện chất lượng phục vụ hành chính.
Như vậy, trình độ và kỹ năng sử dụng công nghệ của người dân trở thành yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến hiệu quả công vụ của công chức phường Sa Đéc, đồng thời định hướng các giải pháp đào tạo, hỗ trợ và tổ chức lại dịch vụ công nhằm nâng cao năng lực phục vụ trong môi trường số.
Thứ tư, về vai trò lãnh đạo, chỉ đạo và hỗ trợ từ cấp trên
Sự nhất quán trong chỉ đạo của UBND Tỉnh, và các sở, ngành chuyên môn là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả hoạt động của công chức cấp xã. Khi định hướng chiến lược chưa rõ ràng, thiếu cơ chế hỗ trợ về chuyên môn, kỹ thuật hoặc hướng dẫn quy trình chuẩn hóa, công chức cơ sở sẽ gặp khó khăn trong triển khai nhiệm vụ số hóa và thực hiện chính quyền số. Ngược lại, sự chủ động định hướng, hỗ trợ đào tạo và đầu tư công nghệ từ cấp trên sẽ giúp công chức phát huy vai trò nòng cốt trong quá trình chuyển đổi số.
Tỉnh Đồng Tháp hiện đang triển khai mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng”, được coi là cánh tay nối dài giúp công chức cơ sở tiếp cận, hướng dẫn và lan tỏa chuyển đổi số sâu rộng đến người dân. Theo báo cáo của UBND phường Sa Đéc, 92% công chức phường được tập huấn về chuyển đổi số ít nhất 02 lần/năm với sự hỗ trợ trực tiếp của Sở Thông tin và Truyền thông Tỉnh. Sự chỉ đạo thống nhất và hỗ trợ kịp thời này đã tạo điều kiện thuận lợi để công chức nắm bắt công nghệ mới, chuẩn hóa quy trình số hóa hành chính, nâng cao năng lực phục vụ và thực hiện hiệu quả chính quyền số tại cơ sở.
Thứ năm, về định hướng chuyển đổi số chung của địa phương và quốc gia
Chuyển đổi số là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được cụ thể hóa qua nhiều nghị quyết và chương trình hành động. Nổi bật trong đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị khẳng định: “Phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong ba đột phá chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững”. Điều này cho thấy chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là yêu cầu đổi mới toàn diện phương thức quản lý, tổ chức hoạt động công vụ và nâng cao năng lực của đội ngũ công chức.
Đối với tỉnh Đồng Tháp, một trong những tỉnh tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, định hướng chuyển đổi số trở thành cơ sở chính trị quan trọng để xây dựng bộ máy, đào tạo và nâng cao chất lượng công chức cấp xã. Nghị quyết 57-NQ/TW (2024) không chỉ cung cấp cơ sở pháp lý mà còn định hướng chính trị rõ ràng, giúp các địa phương cụ thể hóa các giải pháp triển khai chính quyền số.
Vào năm 2024, phường Sa Đéc (trước đây là Thành phố Sa Đéc) nằm trong nhóm 3 địa phương dẫn đầu bảng xếp hạng chỉ số chuyển đổi số (DTI) của các huyện, thành phố trong tỉnh Đồng Tháp(1). đã xác định mục tiêu trong nhóm dẫn đầu toàn tỉnh về DTI vào năm 2030, theo đó xây dựng chính quyền số đóng vai trò dẫn dắt nhằm nâng cao hiệu quả quản trị công, cải thiện chất lượng phục vụ người dân và phát huy vai trò của đội ngũ công chức trong môi trường số. Việc triển khai đồng bộ các giải pháp chuyển đổi số, từ hạ tầng kỹ thuật, chính sách đến đào tạo năng lực, sẽ góp phần trực tiếp nâng cao năng lực, hiệu quả và chất lượng công vụ của công chức phường Sa Đéc.
2. Các yếu tố chủ quan
Thứ nhất, về trình độ chuyên môn, kỹ năng số và khả năng thích ứng công nghệ
Trình độ chuyên môn và kỹ năng công nghệ của công chức là yếu tố nền tảng, phản ánh trực tiếp năng lực triển khai công vụ hiện đại. Những công chức có trình độ chuyên môn vững, nắm bắt nhanh các phần mềm quản lý và thành thạo tin học văn phòng sẽ dễ dàng triển khai quy trình hành chính điện tử, nâng cao hiệu quả công vụ.
Theo báo cáo của UBND Phường đến năm 2025, phần lớn công chức đã được bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo phần mềm một cửa điện tử và chữ ký số, có 78% công chức có trình độ đại học trở lên, trong đó 21% có bằng sau đại học; 84% công chức sử dụng thành thạo phần mềm quản lý văn bản và chữ ký số. Tuy nhiên, vẫn còn 16% công chức trên 50 tuổi gặp khó khăn trong thao tác và cập nhật phần mềm mới, phản ánh nhu cầu cần có sự hỗ trợ và đào tạo liên tục.
Như vậy, mặc dù mặt bằng trình độ chuyên môn và kỹ năng công nghệ của công chức phường Sa Đéc tương đối cao, việc duy trì chương trình bồi dưỡng kỹ năng số thường xuyên, đặc biệt cho nhóm công chức lớn tuổi, là cần thiết để bảo đảm tính đồng bộ trong năng lực thực thi nhiệm vụ và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số.
Thứ hai, về tinh thần học hỏi, đổi mới và thái độ trách nhiệm
Tinh thần cầu tiến, chủ động học hỏi và thái độ tích cực của công chức có ý nghĩa quyết định trong bối cảnh công việc thay đổi nhanh chóng và môi trường công vụ ngày càng số hóa. Những công chức chủ động tự học, tích cực tham gia các lớp bồi dưỡng kỹ năng số thường thích ứng nhanh hơn với môi trường làm việc điện tử và triển khai công việc hiệu quả hơn.
Chính quyền phường Sa Đéc đã tổ chức nhiều lớp tập huấn về sử dụng phần mềm quản lý văn bản, cổng dịch vụ công và kỹ năng tương tác số, góp phần xây dựng văn hóa học tập và đổi mới hành chính công tại cơ sở. Trong giai đoạn 2024–2025, Phường đã tổ chức 06 lớp đào tạo ngắn hạn về sử dụng phần mềm hành chính điện tử, an toàn thông tin và kỹ năng hướng dẫn người dân tương tác số.
Những kết quả này cho thấy sự chuyển biến tích cực về tư duy, tinh thần học hỏi và văn hóa công vụ trong đội ngũ công chức, góp phần hình thành phong cách làm việc hiện đại, năng động, thích ứng tốt với môi trường số hóa, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả thực thi công vụ tại phường Sa Đéc.
Thứ ba, về khả năng giao tiếp, phối hợp và phục vụ nhân dân
Trong môi trường chính quyền số, công chức không chỉ thực hiện công vụ trên nền tảng điện tử mà còn phải hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ số. Do đó, kỹ năng giao tiếp thân thiện và khả năng phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận hành chính là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng phục vụ.
Tại phường Sa Đéc, việc duy trì tinh thần “chính quyền phục vụ” và mô hình “hướng dẫn người dân tại chỗ” thông qua Tổ công nghệ số cộng đồng là minh chứng rõ nét cho hiệu quả phối hợp giữa công chức và người dân trong thời đại số hóa. Nhờ mô hình “hướng dẫn người dân tại chỗ”, công chức phường đã tăng cường tương tác, hỗ trợ trực tiếp người dân, từ đó cải thiện mức độ hài lòng và hiệu quả thực thi công vụ. Việc phát triển đồng bộ kỹ năng giao tiếp, phối hợp và hỗ trợ người dân trở thành yếu tố then chốt giúp công chức phường Sa Đéc nâng cao chất lượng phục vụ, đồng thời đảm bảo hiệu quả triển khai chính quyền số tại cơ sở.
Thứ tư, về mức độ chủ động tham gia vào quy trình số hóa hành chính
Bên cạnh năng lực chuyên môn, sự chủ động và sáng tạo của công chức trong đề xuất cải tiến thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và áp dụng công nghệ vào thực tiễn là yếu tố then chốt thúc đẩy chuyển đổi số. Khi công chức chỉ thực hiện nhiệm vụ theo mệnh lệnh hành chính, hiệu quả đổi mới sẽ hạn chế. Ngược lại, nếu mỗi công chức coi chuyển đổi số là cơ hội để nâng cao năng suất và chất lượng phục vụ, bộ máy hành chính cấp xã sẽ vận hành linh hoạt, hiệu quả và gần gũi hơn với người dân. Thời gian qua, một số sáng kiến tiêu biểu, như ứng dụng mã QR trong tiếp nhận hồ sơ hay tự động hóa quy trình cập nhật dữ liệu dân cư, đã được đánh giá cao về hiệu quả, thể hiện tinh thần sáng tạo và trách nhiệm của đội ngũ công chức cơ sở trong tiến trình số hóa.
3. Kết luận
Từ phân tích các yếu tố khách quan và chủ quan nêu trên, có thể thấy chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trong môi trường số hóa chịu tác động đa chiều, vừa từ cơ chế, chính sách của Nhà nước, vừa từ năng lực và thái độ của chính đội ngũ công chức cơ sở. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, chất lượng đội ngũ công chức tại phường Sa Đéc chịu tác động đa chiều từ cả các yếu tố khách quan và chủ quan. Kết hợp các yếu tố khách quan và chủ quan, có thể nhận thấy rằng nâng cao chất lượng công chức cấp xã trong bối cảnh chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ của chính quyền trong việc xây dựng chính sách, đầu tư hạ tầng và chỉ đạo triển khai, mà còn phụ thuộc trực tiếp vào năng lực, thái độ và tinh thần đổi mới của từng công chức. Việc nhận diện và khai thác đồng bộ các yếu tố này là cơ sở quan trọng để phường Sa Đéc cải thiện hiệu quả quản lý, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong tương lai.
Chú thích:
(1) Thu Tâm (2024), Đồng Tháp: Khen thưởng 3 đơn vị dẫn đầu về chuyển đổi số, đăng trên báo Người Lao động, số đăng ngày 10/10/2024.
Tài liệu tham khảo:
1. Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
2. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
3. Kế hoạch số 215/KH-UBND ngày 07/9/2025 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp về chuyển đổi số tỉnh Đồng Tháp năm 2025.
4. Uỷ ban nhân dân phường Sa Đéc (2025), Báo cáo về kết quả về thực hiện nhiệm vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, quý III năm 2025.
5. Uỷ ban nhân dân phường Sa Đéc (2025), Báo cáo về sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp.
1. Các yếu tố khách quan
Thứ nhất, về thể chế, chính sách
Hệ thống chính sách pháp luật đóng vai trò then chốt, vừa là khung pháp lý vừa là cơ sở định hướng hoạt động công vụ, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực, thái độ và hiệu quả làm việc của đội ngũ công chức cấp xã, trong đó công chức phường Sa Đéc. Khi chính sách về công chức được xây dựng đồng bộ, rõ ràng và cập nhật kịp thời theo yêu cầu đổi mới quản lý nhà nước, đội ngũ công chức sẽ được trang bị đầy đủ cơ sở pháp lý và định hướng nghề nghiệp, tạo thuận lợi cho việc triển khai nhiệm vụ, nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp. Ngược lại, những bất cập, chồng chéo hoặc lạc hậu trong chính sách sẽ cản trở việc thực hiện nhiệm vụ, làm giảm hiệu quả công vụ và ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ công chức.
Trong bối cảnh chuyển đổi số, Nghị quyết số 52-NQ/TW (2019) và Nghị quyết số 57-NQ/TW (2024) của Bộ Chính trị đã xác định rõ yêu cầu xây dựng bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả, dựa trên nền tảng công nghệ số. Trên cơ sở đó, tỉnh Đồng Tháp đã triển khai Chương trình hành động số 94-CTr/TU (2023) và Kế hoạch số 77/KH-UBND (2024), với các mục tiêu cụ thể đến năm 2030: kinh tế số chiếm 15% GRDP, 80% người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến và 100% người dân tiếp cận được mạng tốc độ cao.
Đối với phường Sa Đéc, những chính sách và kế hoạch này trở thành công cụ quan trọng để nâng cao chất lượng công chức, vừa về năng lực chuyên môn, vừa về kỹ năng ứng dụng công nghệ trong thực thi công vụ. Việc thực hiện nhất quán, đầy đủ các chính sách sẽ giúp công chức Phường chủ động tiếp cận, vận dụng công nghệ số, cải thiện hiệu quả làm việc, đồng thời nâng cao khả năng phục vụ người dân một cách nhanh chóng và minh bạch. Như vậy, thể chế và chính sách không chỉ là nền tảng pháp lý mà còn là yếu tố quyết định trực tiếp đến chất lượng, hiệu quả và năng lực thích ứng của đội ngũ công chức phường Sa Đéc trong bối cảnh chuyển đổi số.
Thứ hai, về cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin
Hạ tầng kỹ thuật là điều kiện thiết yếu để triển khai chuyển đổi số ở cấp xã, bao gồm hệ thống mạng nội bộ, phần mềm quản lý, thiết bị công nghệ và nguồn kinh phí đầu tư. Chất lượng và tính đồng bộ của hạ tầng ảnh hưởng trực tiếp đến năng lực làm việc của công chức và chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Việc thiếu đồng bộ về trang thiết bị, kết nối mạng yếu hoặc phần mềm vận hành kém hiệu quả sẽ gây trở ngại trong xử lý công việc, làm giảm hiệu quả công vụ và ảnh hưởng đến trải nghiệm của người dân khi sử dụng dịch vụ công.
Tại phường Sa Đéc, hạ tầng công nghệ thông tin cơ bản đã được đảm bảo. Hệ thống mạng diện rộng (WAN), mạng LAN và mạng truyền số liệu chuyên dùng đã được kết nối với cấp Tỉnh và Trung ương, đồng thời 100% cán bộ, công chức, viên chức được trang bị đầy đủ máy tính kết nối Internet, đáp ứng yêu cầu công việc chuyên môn. Ủy ban nhân dân Phường đang triển khai rà soát toàn bộ hệ thống mạng nội bộ (LAN) để nâng cấp đạt tốc độ 1Gbps, đồng thời hoàn thành nâng cấp hạ tầng mạng nội bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công, bảo đảm đáp ứng nhu cầu thực hiện thủ tục hành chính của người dân và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, hạ tầng viễn thông trên địa bàn Phường cũng được quan tâm đầu tư, nâng cấp, mở rộng với tỷ lệ phủ sóng 5G đạt trên 95%, giúp người dân được sử dụng mạng tốc độ cao. Công tác cải tạo, chỉnh trang, làm gọn mạng cáp ngoại vi viễn thông được chú trọng, xử lý kịp thời các tình trạng cáp không đảm bảo an toàn và mất mỹ quan đô thị. Những nỗ lực này không chỉ đảm bảo kết nối ổn định cho công chức trong thực thi nhiệm vụ mà còn nâng cao trải nghiệm của người dân khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Thứ ba, về trình độ dân trí và mức độ sẵn sàng của người dân
Chất lượng công vụ không chỉ phụ thuộc vào năng lực của công chức mà còn chịu ảnh hưởng từ trình độ nhận thức và khả năng sử dụng công nghệ của người dân. Tại Đồng Tháp nói chung và phường Sa Đéc nói riêng, một bộ phận người dân, đặc biệt là người lớn tuổi hoặc lao động phổ thông, vẫn còn hạn chế trong việc tiếp cận dịch vụ công trực tuyến. Điều này đòi hỏi công chức không chỉ có năng lực kỹ thuật, mà còn cần trang bị kỹ năng hướng dẫn, hỗ trợ người dân trong môi trường số, nhằm thu hẹp “khoảng cách số” giữa chính quyền và cộng đồng.
Công chức phường Sa Đéc vừa thực hiện nhiệm vụ quản lý hành chính, vừa đảm nhiệm vai trò hướng dẫn người dân sử dụng công nghệ trong các dịch vụ công. Qua kết quả khảo sát cho thấy 62% người dân đã từng sử dụng dịch vụ công trực tuyến, nhưng chỉ 38% đánh giá thao tác dễ dàng, phản ánh hạn chế về kỹ năng số của cộng đồng. Trong bối cảnh này, việc triển khai Tổ công nghệ số cộng đồng đã góp phần nâng cao khả năng tiếp cận công nghệ, hỗ trợ người dân thực hiện nộp hồ sơ trực tuyến, thanh toán điện tử, đồng thời giảm tải cho công chức và cải thiện chất lượng phục vụ hành chính.
Như vậy, trình độ và kỹ năng sử dụng công nghệ của người dân trở thành yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến hiệu quả công vụ của công chức phường Sa Đéc, đồng thời định hướng các giải pháp đào tạo, hỗ trợ và tổ chức lại dịch vụ công nhằm nâng cao năng lực phục vụ trong môi trường số.
Thứ tư, về vai trò lãnh đạo, chỉ đạo và hỗ trợ từ cấp trên
Sự nhất quán trong chỉ đạo của UBND Tỉnh, và các sở, ngành chuyên môn là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả hoạt động của công chức cấp xã. Khi định hướng chiến lược chưa rõ ràng, thiếu cơ chế hỗ trợ về chuyên môn, kỹ thuật hoặc hướng dẫn quy trình chuẩn hóa, công chức cơ sở sẽ gặp khó khăn trong triển khai nhiệm vụ số hóa và thực hiện chính quyền số. Ngược lại, sự chủ động định hướng, hỗ trợ đào tạo và đầu tư công nghệ từ cấp trên sẽ giúp công chức phát huy vai trò nòng cốt trong quá trình chuyển đổi số.
Tỉnh Đồng Tháp hiện đang triển khai mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng”, được coi là cánh tay nối dài giúp công chức cơ sở tiếp cận, hướng dẫn và lan tỏa chuyển đổi số sâu rộng đến người dân. Theo báo cáo của UBND phường Sa Đéc, 92% công chức phường được tập huấn về chuyển đổi số ít nhất 02 lần/năm với sự hỗ trợ trực tiếp của Sở Thông tin và Truyền thông Tỉnh. Sự chỉ đạo thống nhất và hỗ trợ kịp thời này đã tạo điều kiện thuận lợi để công chức nắm bắt công nghệ mới, chuẩn hóa quy trình số hóa hành chính, nâng cao năng lực phục vụ và thực hiện hiệu quả chính quyền số tại cơ sở.
Thứ năm, về định hướng chuyển đổi số chung của địa phương và quốc gia
Chuyển đổi số là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được cụ thể hóa qua nhiều nghị quyết và chương trình hành động. Nổi bật trong đó, Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị khẳng định: “Phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là một trong ba đột phá chiến lược nhằm thúc đẩy tăng trưởng nhanh, bền vững”. Điều này cho thấy chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật mà còn là yêu cầu đổi mới toàn diện phương thức quản lý, tổ chức hoạt động công vụ và nâng cao năng lực của đội ngũ công chức.
Đối với tỉnh Đồng Tháp, một trong những tỉnh tiên phong trong lĩnh vực chuyển đổi số ở vùng đồng bằng sông Cửu Long, định hướng chuyển đổi số trở thành cơ sở chính trị quan trọng để xây dựng bộ máy, đào tạo và nâng cao chất lượng công chức cấp xã. Nghị quyết 57-NQ/TW (2024) không chỉ cung cấp cơ sở pháp lý mà còn định hướng chính trị rõ ràng, giúp các địa phương cụ thể hóa các giải pháp triển khai chính quyền số.
Vào năm 2024, phường Sa Đéc (trước đây là Thành phố Sa Đéc) nằm trong nhóm 3 địa phương dẫn đầu bảng xếp hạng chỉ số chuyển đổi số (DTI) của các huyện, thành phố trong tỉnh Đồng Tháp(1). đã xác định mục tiêu trong nhóm dẫn đầu toàn tỉnh về DTI vào năm 2030, theo đó xây dựng chính quyền số đóng vai trò dẫn dắt nhằm nâng cao hiệu quả quản trị công, cải thiện chất lượng phục vụ người dân và phát huy vai trò của đội ngũ công chức trong môi trường số. Việc triển khai đồng bộ các giải pháp chuyển đổi số, từ hạ tầng kỹ thuật, chính sách đến đào tạo năng lực, sẽ góp phần trực tiếp nâng cao năng lực, hiệu quả và chất lượng công vụ của công chức phường Sa Đéc.
2. Các yếu tố chủ quan
Thứ nhất, về trình độ chuyên môn, kỹ năng số và khả năng thích ứng công nghệ
Trình độ chuyên môn và kỹ năng công nghệ của công chức là yếu tố nền tảng, phản ánh trực tiếp năng lực triển khai công vụ hiện đại. Những công chức có trình độ chuyên môn vững, nắm bắt nhanh các phần mềm quản lý và thành thạo tin học văn phòng sẽ dễ dàng triển khai quy trình hành chính điện tử, nâng cao hiệu quả công vụ.
Theo báo cáo của UBND Phường đến năm 2025, phần lớn công chức đã được bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin, sử dụng thành thạo phần mềm một cửa điện tử và chữ ký số, có 78% công chức có trình độ đại học trở lên, trong đó 21% có bằng sau đại học; 84% công chức sử dụng thành thạo phần mềm quản lý văn bản và chữ ký số. Tuy nhiên, vẫn còn 16% công chức trên 50 tuổi gặp khó khăn trong thao tác và cập nhật phần mềm mới, phản ánh nhu cầu cần có sự hỗ trợ và đào tạo liên tục.
Như vậy, mặc dù mặt bằng trình độ chuyên môn và kỹ năng công nghệ của công chức phường Sa Đéc tương đối cao, việc duy trì chương trình bồi dưỡng kỹ năng số thường xuyên, đặc biệt cho nhóm công chức lớn tuổi, là cần thiết để bảo đảm tính đồng bộ trong năng lực thực thi nhiệm vụ và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số.
Thứ hai, về tinh thần học hỏi, đổi mới và thái độ trách nhiệm
Tinh thần cầu tiến, chủ động học hỏi và thái độ tích cực của công chức có ý nghĩa quyết định trong bối cảnh công việc thay đổi nhanh chóng và môi trường công vụ ngày càng số hóa. Những công chức chủ động tự học, tích cực tham gia các lớp bồi dưỡng kỹ năng số thường thích ứng nhanh hơn với môi trường làm việc điện tử và triển khai công việc hiệu quả hơn.
Chính quyền phường Sa Đéc đã tổ chức nhiều lớp tập huấn về sử dụng phần mềm quản lý văn bản, cổng dịch vụ công và kỹ năng tương tác số, góp phần xây dựng văn hóa học tập và đổi mới hành chính công tại cơ sở. Trong giai đoạn 2024–2025, Phường đã tổ chức 06 lớp đào tạo ngắn hạn về sử dụng phần mềm hành chính điện tử, an toàn thông tin và kỹ năng hướng dẫn người dân tương tác số.
Những kết quả này cho thấy sự chuyển biến tích cực về tư duy, tinh thần học hỏi và văn hóa công vụ trong đội ngũ công chức, góp phần hình thành phong cách làm việc hiện đại, năng động, thích ứng tốt với môi trường số hóa, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả thực thi công vụ tại phường Sa Đéc.
Thứ ba, về khả năng giao tiếp, phối hợp và phục vụ nhân dân
Trong môi trường chính quyền số, công chức không chỉ thực hiện công vụ trên nền tảng điện tử mà còn phải hỗ trợ người dân sử dụng dịch vụ số. Do đó, kỹ năng giao tiếp thân thiện và khả năng phối hợp hiệu quả giữa các bộ phận hành chính là yếu tố quan trọng góp phần nâng cao chất lượng phục vụ.
Tại phường Sa Đéc, việc duy trì tinh thần “chính quyền phục vụ” và mô hình “hướng dẫn người dân tại chỗ” thông qua Tổ công nghệ số cộng đồng là minh chứng rõ nét cho hiệu quả phối hợp giữa công chức và người dân trong thời đại số hóa. Nhờ mô hình “hướng dẫn người dân tại chỗ”, công chức phường đã tăng cường tương tác, hỗ trợ trực tiếp người dân, từ đó cải thiện mức độ hài lòng và hiệu quả thực thi công vụ. Việc phát triển đồng bộ kỹ năng giao tiếp, phối hợp và hỗ trợ người dân trở thành yếu tố then chốt giúp công chức phường Sa Đéc nâng cao chất lượng phục vụ, đồng thời đảm bảo hiệu quả triển khai chính quyền số tại cơ sở.
Thứ tư, về mức độ chủ động tham gia vào quy trình số hóa hành chính
Bên cạnh năng lực chuyên môn, sự chủ động và sáng tạo của công chức trong đề xuất cải tiến thủ tục, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ và áp dụng công nghệ vào thực tiễn là yếu tố then chốt thúc đẩy chuyển đổi số. Khi công chức chỉ thực hiện nhiệm vụ theo mệnh lệnh hành chính, hiệu quả đổi mới sẽ hạn chế. Ngược lại, nếu mỗi công chức coi chuyển đổi số là cơ hội để nâng cao năng suất và chất lượng phục vụ, bộ máy hành chính cấp xã sẽ vận hành linh hoạt, hiệu quả và gần gũi hơn với người dân. Thời gian qua, một số sáng kiến tiêu biểu, như ứng dụng mã QR trong tiếp nhận hồ sơ hay tự động hóa quy trình cập nhật dữ liệu dân cư, đã được đánh giá cao về hiệu quả, thể hiện tinh thần sáng tạo và trách nhiệm của đội ngũ công chức cơ sở trong tiến trình số hóa.
3. Kết luận
Từ phân tích các yếu tố khách quan và chủ quan nêu trên, có thể thấy chất lượng đội ngũ công chức cấp xã trong môi trường số hóa chịu tác động đa chiều, vừa từ cơ chế, chính sách của Nhà nước, vừa từ năng lực và thái độ của chính đội ngũ công chức cơ sở. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, chất lượng đội ngũ công chức tại phường Sa Đéc chịu tác động đa chiều từ cả các yếu tố khách quan và chủ quan. Kết hợp các yếu tố khách quan và chủ quan, có thể nhận thấy rằng nâng cao chất lượng công chức cấp xã trong bối cảnh chuyển đổi số không chỉ là nhiệm vụ của chính quyền trong việc xây dựng chính sách, đầu tư hạ tầng và chỉ đạo triển khai, mà còn phụ thuộc trực tiếp vào năng lực, thái độ và tinh thần đổi mới của từng công chức. Việc nhận diện và khai thác đồng bộ các yếu tố này là cơ sở quan trọng để phường Sa Đéc cải thiện hiệu quả quản lý, nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân và đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số trong tương lai.
Chú thích:
(1) Thu Tâm (2024), Đồng Tháp: Khen thưởng 3 đơn vị dẫn đầu về chuyển đổi số, đăng trên báo Người Lao động, số đăng ngày 10/10/2024.
Tài liệu tham khảo:
1. Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
2. Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
3. Kế hoạch số 215/KH-UBND ngày 07/9/2025 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp về chuyển đổi số tỉnh Đồng Tháp năm 2025.
4. Uỷ ban nhân dân phường Sa Đéc (2025), Báo cáo về kết quả về thực hiện nhiệm vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06, quý III năm 2025.
5. Uỷ ban nhân dân phường Sa Đéc (2025), Báo cáo về sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp.
Tác giả bài viết: Lê Thị Nhật Sang
Ý kiến bạn đọc
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập4
- Hôm nay1,262
- Tháng hiện tại29,414
- Tổng lượt truy cập102,531