Publicador de Conteúdos e Mídias

null Tiềm năng phát triển kinh tế sông ở tỉnh Đồng Tháp

Trang chủ Tin tức - Sự kiện

Tiềm năng phát triển kinh tế sông ở tỉnh Đồng Tháp

Đỗ Hoàng Lãm

1. Mở đầu

Các con sông từ lâu là thứ không thể thiếu trong cuộc sống của người dân ở miền Tây Nam Bộ, trong đó có tỉnh Đồng Tháp. Việc đánh giá đúng tiềm năng, thách thức, có những giải pháp phát triển phù hợp kinh tế sông là rất cần thiết, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển tỉnh Đồng Tháp trở thành tỉnh có trình độ phát triển khá vào năm 2030, là nơi đáng sống với người dân, điểm đến hấp dẫn với du khách và nhà đầu tư.

2. Nội dung

Đồng Tháp nằm giữa hai nhánh sông chính của đồng bằng sông Cửu Long là sông Tiền và sông Hậu. Điều kiện ưu đãi rất thuận lợi phát triển nuôi trồng thủy sản, giao thông đường thủy, du lịch sinh thái sông nước và phát triển mạnh mẽ hệ thống cảng sông để liên kết vùng nhằm vận chuyển hàng hóa thuận lợi với biển Đông và nước bạn Campuchia.

Dọc sông Tiền, với các thành phố Cao Lãnh và Sa Đéc đang có sự phát triển đô thị đáng kể. Nên đi theo mô hình “trên bến dưới thuyền” là một hướng đi tiềm năng, đặc biệt phù hợp với các khu vực có hệ thống sông ngòi phong phú như tỉnh Đồng Tháp. Đây không chỉ là một cách tận dụng lợi thế tự nhiên mà còn góp phần bảo tồn giá trị văn hóa, tạo động lực phát triển kinh tế và du lịch, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và cải thiện đời sống người dân. Trong đó, thành phố Cao Lãnh được xây dựng thành trung tâm chính trị, hành chính, kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh kết nối với thành phố Sa Đéc trở thành hai cực tăng trưởng của vùng trung tâm. Từ đó, tạo thành một chuỗi đô thị và hành lang kinh tế dọc sông Tiền. Tuy nhiên, phải tính đến các thách thức an ninh phi truyền thống, ưu tiên phát triển đô thị ven sông thông minh, ứng dụng công nghệ trong quản lý nước, kiểm soát lũ lụt và bảo vệ môi trường.

Dọc sông Hậu, nên tiếp cận dòng sông với mục tiêu không chỉ là nguồn cấp nước và giao thông quan trọng mà còn có vai trò đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp, thủy sản, du lịch và phát triển công nghiệp. Tận dụng khu vực này có mạng lưới giao thông đường thủy phát triển, nhu cầu vận tải và sản xuất thủy sản cao, cùng với nguồn nhân lực dồi dào để phát triển ngành công nghiệp sửa chữa và đóng tàu thuyền dọc sông Hậu trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Kết nối Tân Thành với Phong Hoà để phát triển cảng hàng hải thúc đẩy ngành sửa chữa tàu, phương tiện hàng hải song hành phát huy giá trị làng nghề đóng thuyền, tạo công ăn việc làm, gia tăng giá trị tăng trưởng cho nền kinh tế địa phương.

Với hai con sông lớn, Đồng Tháp có tiềm năng thuận lợi nhờ vào nguồn tài nguyên nước dồi dào, hệ sinh thái phong phú. Tỉnh có thể trở thành một trung tâm nuôi trồng thủy sản lớn của vùng và cả nước. Trong đó, tập trung vào nuôi trồng thủy sản theo mô hình kinh tế tuần hoàn. Phát triển thủy sản, nhất là cá tra trở thành ngành kinh tế chủ lực của tỉnh; áp dụng công nghệ cải tiến, hiện đại, nuôi hữu cơ, nuôi tuần hoàn, gắn với hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh cao, bền vững. Xây dựng chuỗi giá trị ngành thủy sản, đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến thủy sản, nhằm tạo giá trị gia tăng từ các sản phẩm thủy sản như cá tra phi lê, sản phẩm thủy sản chế biến sẵn, từ đó giúp gia tăng thu nhập cho người nuôi và tạo ra nhiều việc làm cho người lao động địa phương.

Với hệ thống sông ngòi chằng chịt, cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp và các giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc. Đồng Tháp có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sông nước, phát triển kinh tế địa phương, cùng với đó, là góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, sinh thái của vùng đất này. Du khách có thể tham gia các chuyến du ngoạn trên thuyền, ghe hay xuồng, khám phá vẻ đẹp của các vườn trái cây, làng nghề truyền thống ven sông. Cần phát triển mạnh các tuyến du lịch đường sông ở Đồng Tháp và kết nối với các tỉnh An Giang, Cần Thơ tạo thành một chuỗi du lịch hấp dẫn hoặc tuyến du lịch quốc tế theo sông Mekong qua Campuchia, Thái Lan bằng du thuyền cao cấp để có triển vọng thành điểm dừng chân của các du thuyền, góp phần thúc đẩy kinh tế, hình ảnh, giá trị của Đồng Tháp.

Đồng Tháp hiện có 12 tuyến đường thủy quốc gia đi qua với chiều dài gần 420km, có tiềm năng rất lớn để phát triển vận tải đường sông hay logistics đường sông.  Việc phát triển hiệu quả vận tải đường sông sẽ giúp tiết kiệm chi phí tính vào giá thành sản phẩm đối với các ngành công nghiệp sản xuất, chế biến, chế tạo. Bên cạnh đó, các chi phí phát sinh do xả thải chất ô nhiễm không khí, tiếng ồn của vận tải đường sông cũng thấp so với nhiều phương thức vận tải khác. Ngoài ra, Đồng Tháp hiện có hệ thống bến cảng song ở Cao Lãnh, Sa Đéc có thể tiếp nhận nhiều phương tiện vận chuyển trọng tải lớn và có nhiều vị trí thuận lợi để xây dựng cảng nội địa trở thành trung tâm logistics. Từ đây, kết nối Đồng Tháp với các tỉnh lân cận và các cảng lớn như Cần Thơ, TP. Hồ Chí Minh và là tuyến vận tải thủy trung chuyển với Vương quốc Campuchia. Phát triển vận tải đường sông tại Đồng Tháp không chỉ giúp tối ưu hóa lợi thế sông nước mà còn đóng góp quan trọng vào chiến lược tăng trưởng bền vững của Tỉnh, nâng cao năng lực cạnh tranh và cải thiện đời sống người dân.

Phát triển Đồng Tháp trở thành trung tâm đảm bảo an ninh nguồn nước cho phát triển kinh tế là một chiến lược quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu và các vấn đề liên quan đến suy giảm nguồn nước tại đồng bằng sông Cửu Long. Tỉnh nên chủ động liên kết với các tỉnh: Long An, Tiền Giang xây dựng Dự án đột phá tiểu vùng Đồng Tháp Mười thành Trung tâm dự trữ phát triển quốc gia về dự trữ nguồn nước ngọt và nguồn phù sa. Việc đảm bảo nguồn nước ổn định là yếu tố then chốt để duy trì sản xuất lúa, cây ăn trái và thủy sản, ngoài ra nguồn nước không chỉ phục vụ nông nghiệp mà còn cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến và các ngành dịch vụ khác. Nên triển khai các mô hình quản lý nước theo lưu vực, đặc biệt là lưu vực sông Tiền và đầu tư hệ thống kiểm soát và phân phối nước để giảm thất thoát và sử dụng hiệu quả. Xây dựng hồ chứa nước quy mô lớn phục vụ sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Nói chung, Đồng Tháp không chỉ là trung tâm sản xuất nông nghiệp mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an ninh nguồn nước cho toàn khu vực đồng bằng sông Cửu Long, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ổn định và bền vững.

  1. Kết luận

Kinh tế sông giữ vai trò quan trọng, không thể tách rời với kinh tế tỉnh Đồng Tháp trong quá khứ, hiện tại và cả tương lai, với những điều kiện địa lý về sông nước ưu đãi, tạo lợi thế như vậy, thì việc học cách khai thác những giá trị từ sông nước cũng là một cách tối ưu hóa nhằm phát triển Tỉnh theo nguyên tắc xanh và bền vững. Tuy nhiên, tiềm năng lớn nhưng vẫn còn bỏ ngỏ, đường sông cũng rất quan trọng nhưng lâu nay chưa được khai thác, đầu tư bằng đường bộ. Từ đây, đòi hỏi các nhà hoạch định chính sách để thúc đẩy phát triển kinh tế sông ở tỉnh Đồng Tháp cần nghiên cứu kỹ các kinh nghiệm và chính sách phát triển kinh tế sông ở các nước trên thế giới có địa lý tương đồng, vận dụng phù hợp cho bối cảnh thổ nhưỡng, văn hóa, địa chính trị của Tỉnh. Tạo ra được các cơ chế chính sách hỗ trợ và khuyến khích phát triển kinh tế sông, làm cho người dân, doanh nghiệp có nhiều cơ hội tiếp cận được các hướng phát triển mới. Việc đánh giá đúng tiềm năng, thách thức, tìm những giải pháp phát triển phù hợp kinh tế sông tại tỉnh Đồng Tháp sẽ góp phần thực hiện mục tiêu đưa Tỉnh trở thành Tỉnh có trình độ phát triển khá vào năm 2030.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

  1. Quyết định số 39/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tỉnh Đồng Tháp thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
  2. Trần Kim Hùng (2022), Phát triển kinh tế sông ở Đồng bằng sông Cửu Long, tạp chí Khoa học và công nghệ Việt Nam, [https://vjst.vn].
  3. Lê Anh Tuấn (2024), Khai thác và phát triển kinh tế sông ở Đồng bằng sông Cửu Long, Tạp chí điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường, [https://tainguyenvamoitruong.vn].