Asset-Herausgeber
null CON TRÂU TRONG VĂN HÓA VÀ ĐỜI SỐNG NGƯỜI VIỆT NAM
CON TRÂU TRONG VĂN HÓA VÀ ĐỜI SỐNG NGƯỜI VIỆT NAM
Mai Quang Khả, Phòng QLĐT & NCKH
Trâu là con vật gắn liền với đời sống người nông dân Việt Nam, là hình ảnh luôn gắn trong bức tranh lao động và sinh hoạt của người nông dân Việt Nam, từ lúc gà chưa gáy sáng, con trâu đã cùng người băng qua màn sương lạnh lẽo để ra đồng, nào cày, nào bừa, rồi cộ lúa… con trâu đảm nhận phần lớn công việc nặng nhọc của nghề nông... đòng thời, hình ảnh trâu còn gắn liền với bao sự kiện trong cuộc đấu tranh của dân tộc ta.
Tục ngữ ta có câu: “con trâu là đầu cơ nghiệp”. Trâu là tiêu biểu cho vốn liếng của một gia đình. “Ruộng sâu trâu nái” là niềm tự hào của những phú ông ở thôn quê. Con người trong đời chỉ có ba việc lớn: lấy vợ, làm nhà và có một con trâu:
Tậu trâu, lấy vợ, làm nhà
Cả ba việc ấy thật là khó thay
Sự gần gũi đã tạo nên quan hệ gắn bó của người với trâu. Nhưng có lẽ chính quá trình lao động bên nhau cùng những nét tương đồng về số phận, tính cách giữa người nông dân và con trâu mới là yếu tố quan trọng khiến cho trâu và người trở thành đôi bạn thân thiết, thủy chung. Con trâu cũng là người bạn gắn liền với lao động hàng ngày của con người, luôn được con người an ủi và đền công xứng đáng:
Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây trâu đấy, ai mà quản công
Bao giờ ngọn lúa còn bông
Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn
Con trâu vẽ nên bức tranh lao dộng tuyệt đẹp và gắn liền với tương lai no ấm, trù phú của người chăm chỉ lao động. Tuy vất vả nhưng người nông dân luôn yêu đời, lạc quan tin tưởng vào tương lai tươi sáng. Họ coi công việc cày cấy là niềm vui và giữa trâu với người cùng hoà bài ca niềm hăng say lao động. Cảnh trâu và người cùng đồng hành trong công việc nhà nông, trâu như một thành viên trong gia đình đầm ấm hạnh phúc:
Rủ nhau đi cấy đi cày
Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày vợ cấy, con trâu đi bừa
Ở quê tôi (vùng ven thành phố Cao Lãnh) có câu ca dao cho thấy con trâu luôn gắn bó với sinh hoạt, đời sống hàng ngày của con người, con người luôn hiểu rõ đặc tính, hoạt động của trâu. Con trâu luôn luôn là con vật hữu dụng trong đời sống con người, khi sống thì chăm chỉ lao động cùng con người đắp xây cơ nghiệp, khi chết đi cũng không bỏ phí bộ phận nào của mình, tất cả để phục vụ đời sống, sinh hoạt của con người:
Con trâu có một hàm răng
Ăn cỏ đất bằng, uống nước bờ ao
Hồi nào mày ở với tao
Bây giờ mày chết tao cầm dao xẻ thịt mày
Thịt mày nấu cháo linh binh
Da mày bịt trống tụng kinh trong chùa
Sừng mày tao tiện con cờ
Cán dao, cán mác, lược dày, lược thưa
Trong sinh hoạt thường ngày, người ta hay dùng từ “sức trâu” hay “khỏe như trâu” để chỉ những người có sức khỏe, làm việc dẻo dai, chịu thương chịu khó, một nắng hai sương, không so đo tính hơn tính thiệt trong lao động.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, con trâu đã góp phần không nhỏ vào việc chuyển đạn, tải thương, lương thực phục vụ chiến đấu. Nhiều con trâu cứ thấy lính Mỹ - ngụy mặc đồ rằn ri là mài sừng lao vào đâm tới. Có lẽ vì thế mà trâu cũng trở thành dũng sĩ diệt Mỹ, đồng thời cũng trở thành mục tiêu hủy diệt của kẻ thù.
Với hình ảnh có nhiều ý nghĩa trong cuộc sống con người như thế nên tại Đại hội Thể thao Đông Nam Á - SEA Games 22 do Việt Nam đăng cai tổ chức vào năm 2003, trâu được chọn là linh vật dùng làm biểu tượng vui đặt tên là Trâu Vàng. Với bản chất hiền lành, hòa đồng và chăm chỉ, hình ảnh con trâu gần gũi, thân mật với người dân trong nền văn minh lúa nước của Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Trâu Vàng gắn với sự tích Hồ Tây của Thủ đô Hà Nội (Hà Nội có phố Kim Ngưu). Trâu Vàng tượng trưng cho ước vọng về mùa màng tốt đẹp, ấm no, hạnh phúc, sức mạnh và tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
Biểu tượng con Trâu thích hợp với xu hướng phát triển, xu hướng coi trọng những giá trị tinh thần làm nền tảng của đạo đức xã hội như: hiền lành, hài hòa, chất phác, chăm chỉ, cần cù lao động, tình nghĩa thủy chung, kiên cường.
Sang năm Tân Sửu 2021, năm con trâu với đức tính chịu thương chịu khó, chăm chỉ hiền lành, lao động gắn bó với con người, kính chúc mọi người có được sức khỏe “trâu vật không chết”, làm việc hiệu quả để có thêm “ruộng sâu, trâu nái”, ai chưa có con thì có “gái đầu lòng” cho xứng đáng. Chúc nhà nhà đều giàu sang sung túc như có “Trâu vàng Hồ Tây”./.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Trần Quang Đại, Con trâu, một biểu tượng của văn hóa Việt Nam, Dân trí online, ngày 23/01/2009.
- Vũ Ngọc Khánh, TRÂU TRONG VĂN HÓA DÂN GIAN VIỆT NAM, Tạp chí VHNT số 295, tháng 1-2009.
- Vũ Ngọc Phan (1978), Tục ngữ ca dao dân ca Việt Nam, In lần thứ tám, Nxb KHXH, H.
Xem thêm các tin khác
-
Một thủ đoạn chống phá có tính chất “thao túng tâm lý” của các thế lực thù địch
08:24:00 30-08-2023 -
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp 4.0
09:37:00 09-12-2022 -
Tư tưởng Hồ Chí Minh về “đem tài dân, sức dân, của dân làm lợi cho dân”
19:27:00 15-11-2022 -
Vai trò của lao động với con người trong triết học Mác
11:14:00 04-11-2022 -
Luật Đất đai năm 2013, thành tựu và hạn chế sau 8 năm áp dụng vào thực tiễn
08:24:00 04-08-2022 -
Một số quy định mới đối với công chức, viên chức có hiệu lực từ tháng 6 năm 2022
08:11:00 02-06-2022 -
“19 tháng 5” – Nhớ tấm gương học ngoại ngữ của Bác
09:15:00 24-05-2022 -
Những con người Việt Nam viết tiếp hành trình kết nối văn hóa của Nguyễn Ái Quốc
08:25:00 25-04-2022 -
Thanh niên với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng
14:05:00 28-03-2022 -
Năm Dần sử kiện Đất và Người
09:45:00 26-01-2022 -
Đồng Tháp – tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng
10:34:00 17-01-2022 -
“Nếu biết trăm năm là hữu hạn…”
07:46:00 24-12-2021 -
Vài nét khái quát về tư tưởng ngoại giao của Hồ Chí Minh
14:35:00 20-12-2021 -
Thầy cô – người mở ra trí óc và chạm đến trái tim
09:57:00 20-11-2021 -
Quan điểm của Lênin về những người cộng sản và tư cách người cộng sản
09:54:00 18-11-2021 -
Nhà giáo thời 4.0
09:11:00 17-11-2021 -
Nâng cao nguồn nhân lực Trường Chính trị tỉnh Đồng Tháp
15:10:00 10-11-2021 -
Quan điểm của Karl Marx và Friedrich Engels về những người cộng sản
09:07:00 04-11-2021 -
Tăng cường công tác dân vận của tổ chức cơ sở đảng ở Đồng Tháp hiện nay
14:38:00 01-11-2021 -
Bàn về vai trò quy ước trong đời sống dân cư ở Việt Nam hiện nay
13:29:00 14-10-2021 -
Một số quy định của Tổ chức Lao động quốc tế về lao động trẻ em
16:27:00 18-09-2021 -
Cuộc thi trực tuyến toàn quốc “Tìm hiểu Luật Cảnh sát biển Việt Nam”
08:07:00 16-09-2021 -
Quân dân Đồng Tháp chuẩn bị chống Pháp trong những ngày sau Cách mạng tháng Tám
15:17:00 01-09-2021 -
Đồng Tháp vững bước đi lên từ những ngày tháng Tám năm 1945
14:58:00 24-08-2021 -
Đại tướng Võ Nguyên Giáp - tượng đài của quân đội Việt Nam hiện đại
14:21:00 23-08-2021 -
Tinh thần thi đua ái quốc trong bối cảnh toàn dân chống dịch Covid-19 hiện nay
08:13:00 23-08-2021 -
Cần lắm sự đồng lòng
08:09:00 23-08-2021 -
Củng cố niềm tin đất Sen hồng sẽ vượt qua mọi khó khăn để tiếp tục phát triển
13:44:00 18-08-2021 -
Thanh niên Đất Sen Hồng đồng lòng chống dịch
07:40:00 17-08-2021 -
Khái quát về dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân trong quản lý nhà nước
15:22:00 16-08-2021 -
Bài phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng
09:53:00 30-07-2021 -
Phát huy vai trò của gặp gỡ, tiếp xúc, làm quen trong công tác dân vận
08:33:00 26-07-2021 -
Sử dụng mã nguồn mở DSpace để xây dựng thư viện số
10:22:00 19-07-2021 -
Đào tạo trực tuyến phát huy tính giao tiếp của người học ở các trường Chính trị
11:20:00 02-07-2021 -
Phát huy năng lực đội ngũ cán bộ, giảng viên trong tình hình dịch Covid-19
10:40:00 22-06-2021 -
Suy nghĩ về đạo đức nghề nghiệp người làm báo trong giai đoạn hiện nay
08:10:00 21-06-2021 -
Nâng cao hiệu quả tổ chức cuộc họp ở cơ sở
09:31:00 01-06-2021 -
Một số điểm nổi bật trong học tập phong cách nêu gương của Chủ tịch Hồ Chí Minh
13:59:00 17-05-2021 -
Những điều cần thiết đối với giảng viên tập sự
07:22:00 11-05-2021 -
Tinh thần ngày 30/4/1975 trong giai đoạn hiện nay
20:33:00 02-05-2021 -
Vài suy nghĩ về lí tưởng cách mạng của thanh niên Việt Nam xưa và nay
14:40:00 19-04-2021 -
Tập thể dục rèn luyện sức khỏe theo lời Bác dạy
07:14:00 27-03-2021 -
Thanh niên Việt Nam trước thách thức của thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0
07:02:00 27-03-2021 -
Sự phát triển Học thuyết giá trị - lao động trước Marx và sự hoàn thiện của Marx
15:34:00 11-03-2021 -
Chính sách kinh tế mới – Nep, cách tiếp cận của Lênin đến Chủ nghĩa xã hội
08:27:00 08-03-2021 -
Hiến định về quyền của phụ nữ Việt Nam qua từng thời kỳ
08:46:00 04-03-2021 -
Thực trạng đảm bảo pháp lý quyền con người đối với nhóm người dễ bị tổn thương
08:09:00 01-03-2021 -
Mùa dịch Covid – 19, cảm nhận y đức nhân Ngày Thầy thuốc Việt Nam
07:52:00 01-03-2021 -
Quan điểm về “giữ thế công” trong tư tưởng quân sự Hồ Chí Minh
15:16:00 18-02-2021 -
MÙA XUÂN LÀ TẾT TRỒNG CÂY LÀM CHO ĐẤT NƯỚC CÀNG NGÀY CÀNG XUÂN
07:59:00 17-02-2021 -
Mùa xuân đặc biệt
09:55:00 05-02-2021 -
CHÀO ĐÓN TẾT 2021 – NĂM TÂN SỬU TRỌN VẸN, BÌNH AN VÀ HẠNH PHÚC
14:40:00 04-02-2021 -
CON TRÂU TRONG VĂN HÓA VÀ ĐỜI SỐNG NGƯỜI VIỆT NAM
10:37:00 04-02-2021 -
NHÌN LẠI CHẶNG ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN VÀ TRƯỞNG THÀNH CỦA ĐẢNG QUA CÁC KỲ ĐẠI HỘI
14:50:00 03-02-2021 -
Hạnh phúc của dân tộc là mùa xuân bất tận của Đảng ta
15:16:00 02-02-2021 -
HIỀN TÀI VỚI TƯƠNG LAI DÂN TỘC
09:03:00 27-01-2021 -
VỮNG TIN VÀO SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG QUA ĐẠI HỘI XIII
14:55:00 26-01-2021 -
Phát triển du lịch Làng hoa Sa Đéc – tầm nhìn, định hướng
09:45:00 26-01-2021 -
Giảng viên Trường Chính trị với việc đưa Nghị quyết Đảng bộ Tỉnh vào bài giảng
14:10:00 19-01-2021 -
Sưu tầm một số sử liệu về năm Tân Sửu ở Việt Nam
15:35:00 13-01-2021 -
Sự thành lập các chi bộ Đảng ở tỉnh Đồng Tháp
08:11:00 12-01-2021 -
Tinh thần nhập thế trong các tôn giáo bản địa ở Nam Bộ
13:58:00 07-01-2021 -
Giá trị trường tồn của tác phẩm “Đạo đức cách mạng”
07:58:00 05-01-2021 -
Tình hình tỉnh Sa Đéc khi bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa I, năm 1946
07:49:00 05-01-2021 -
Một số đề xuất nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức
10:06:00 15-12-2020 -
Những điểm sáng từ giáo dục Mỹ Long
15:20:00 11-12-2020 -
Nông thôn Việt Nam đổi mới từ những chủ trương đúng đắn của Đảng
15:09:00 11-12-2020 -
Trao đổi về kỹ năng lắng nghe trong giao tiếp hành chính
14:21:00 08-12-2020 -
Tìm hiểu về phong cách ứng xử của Chủ tịch Hồ Chí Minh
14:17:00 04-12-2020 -
Nhớ về một ngày mùa thu khói lửa (23/11/1940)
08:52:00 24-11-2020 -
Võ Trường Toản, một tấm gương nhà giáo
08:52:00 20-11-2020 -
Đôi dòng suy nghĩ về ngày Tri ân 20/11
15:01:00 17-11-2020 -
Tôn vinh Nhà giáo ở một số nước trên thế giới
14:52:00 17-11-2020 -
Chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11/1982 – 20/11/2020)
10:34:00 05-11-2020 -
Học tập và làm theo Bác từ những việc nhỏ nhất
15:36:00 14-07-2020